<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2 Final//EN"> <HTML> <HEAD> <META NAME="GENERATOR" CONTENT="SGML-Tools 1.0.9"> <TITLE>Linux-Esperanto-HOWTO: X-fenestra sistemo</TITLE> <LINK HREF="Esperanto-HOWTO-6.html" REL=next> <LINK HREF="Esperanto-HOWTO-4.html" REL=previous> <LINK HREF="Esperanto-HOWTO.html#toc5" REL=contents> </HEAD> <BODY> <A HREF="Esperanto-HOWTO-6.html">Next</A> <A HREF="Esperanto-HOWTO-4.html">Previous</A> <A HREF="Esperanto-HOWTO.html#toc5">Contents</A> <HR> <H2><A NAME="s5">5. X-fenestra sistemo</A></H2> <H2><A NAME="ss5.1">5.1 Tiparoj</A> </H2> <P>Por trovi Latin-3-tiparojn kaj rilatajn informojn por la X-fenestra sistemo vi rigardu en <A HREF="http://www.esperanto.net/veb">la Virtuala Esperanto-Biblioteko</A> - sub la rubriko "Komputadaj fakoj". <P>Cxe la tiparoj vi trovas indikojn kiel instali ilin. Per: <BLOCKQUOTE><CODE> <PRE> xlsfonts -fn *iso8859-3 </PRE> </CODE></BLOCKQUOTE> <P>vi povas kontroli cxu la tiparoj (sukcese) estas instalitaj en via sistemo. La proporciaj <I>Adobe</I>-tiparoj bone tauxgas por vidado en Communicator, Knews, Xfmail...). Por Xterm kaj la Vi-variantoj vi uzu la tiparojn de Alain Fagot. <P>La plej multajn X-ajn programojn vi povas voki tiel: <BLOCKQUOTE><CODE> <PRE> <programo> -fn <tiparnomo> </PRE> </CODE></BLOCKQUOTE> por ke ili uzu la tiparon <I>tiparnomo</I>. <P>Alternativo al la supre menciitaj tiparoj estas la uzado de <I>TrueType</I>-tiparoj. Por tiuj tiparoj, originale uzataj de Vindozo kaj Makintosho ekzistas biblioteko <I>FreeType</I>, kiu permesas uzi ilin ankaux kun Linukso. Surbaze de tiu biblioteko ekzistas du tiparserviloj <I>xfstt</I> kaj <I>xfsft</I>, kiuj servas <I>TrueType</I>-tiparojn al X-fenestroj. La necesajn <I>TrueType</I>-tiparojn vi povas aux preni el ekzistanta Vindozo 9x/NT-instalo aux ekzemple de la <A HREF="http://www.microsoft.com/">mikrosofta servilo</A>. Atentu, ke vi bezonas unikodajn <I>TrueType</I>-tiparojn. La okbitaj normale ne enhavas la esperantajn signojn aux en maltauxgaj lokoj. Unikodaj estas ekz. la kutimaj <I>Courier New</I>, <I>Arial</I>, <I>Times New Roman</I> kaj <I>Lucida Sans Unicode</I>. <P> <H3>xfstt</H3> <P> <A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/X11/fonts/">Xfstt</A> estas relative simple instalebla solvo, kiu tamen havas la malavantagxon, ke gxi ne realigas la tutan norman tiparservan protokolon. <P>Normale xfstt uzas Unikodon, kies unuaj 256 signoj estas la samaj kiel cxe ISO-8859-1. Ekde la versio 0.9.8 oni povas rebildigi la unikodajn signojn al aliaj kodoj. Ekzemple per la komandlinio: <BLOCKQUOTE><CODE> <PRE> xfstt --encoding iso8859-3,koi8-r,windows-1251 </PRE> </CODE></BLOCKQUOTE> <P> <H3>xfsft</H3> <P> <A HREF="ftp://ftp.dcs.ed.ac.uk/pub/jec/programs/xfsft/">Xfsft</A> estas pli norma, sed pli malfacile instalebla solvo. Gxi estas fliko por X-fenestroj. Do oni devas elpaki la fontaron de X, poste fliki gxin per xfsft kaj rekompili. Por Linux ankaux ekzistas jam kompilita versio. La programon Xfs (X-Font-Server) vi plej konvene lancxas en propra "init"-skripto. La tiparojn oni poste instalas same kiel aliajn X-tiparojn. <P>Same kiel cxe xfstt oni povas servi unikodan tiparon laux diversaj kodoj. Ekzemple la linioj <BLOCKQUOTE><CODE> <PRE> arial.ttf -microsoft-arial-medium-r-normal--0-0-0-0-p-0-iso8859-1 arial.ttf -microsoft-arial-medium-r-normal--0-0-0-0-p-0-iso8859-2 arial.ttf -microsoft-arial-medium-r-normal--0-0-0-0-p-0-iso8859-3 </PRE> </CODE></BLOCKQUOTE> en <CODE>fonts.dir</CODE> servas la tiparon Arial en la kodoj Latin-1, Latin-2 kaj Latin-3. Atentu, ke en la versio 1.0.1 estis eraro pri Latin-3, kiu en la sekvaj versioj estas korektita. <P> <H2><A NAME="ss5.2">5.2 Tajpi E-signojn</A> </H2> <P>La X-fenestro-sistemo permesas difini reagojn al klavpremoj de la "kompona klavo" (plej ofte tiu estas difinita kiel <CODE>AltGr</CODE>) plus alia klavo. <P>Ekzemple sur germana klavaro <CODE>AltGr+q</CODE> donas la signon '@' <P>Per la programo <CODE>xmodmap</CODE> oni povas difini, ke <BLOCKQUOTE><CODE> <PRE> AltGr+c -> cx AltGr+Shift+c -> Cx ... </PRE> </CODE></BLOCKQUOTE> <P>Por tio metu en vian uzanto-dosierujon dosieron ~/.Xmodmap. (Ofte gxi jam estas tie kaj vi nur bezonas modifi gxin.) Kaj aldonu la sekvajn liniojn: <BLOCKQUOTE><CODE> <PRE> keycode 54 = C NoSymbol AE keycode 42 = G NoSymbol Ooblique keycode 43 = H NoSymbol paragraph brokenbar keycode 44 = J NoSymbol onequarter notsign keycode 39 = S NoSymbol Thorn keycode 30 = U NoSymbol Yacute </PRE> </CODE></BLOCKQUOTE> <P>Ne cxiuj programoj gxuste traktas tion. Alia ebleco (vi povas uzi ambaux variantojn samtempe) do estas, meti la 12 esperantoliterojn sur la 12 funkcio-klavojn: <BLOCKQUOTE><CODE> <PRE> keysym F1 = F1 ae keysym F2 = F2 AE keysym F3 = F3 oslash keysym F4 = F4 Ooblique keysym F5 = F5 paragraph keysym F6 = F6 brokenbar keysym F7 = F7 onequarter keysym F8 = F8 notsign keysym F9 = F9 thorn keysym F10 = F10 Thorn keysym F11 = F11 yacute keysym F12 = F12 Yacute </PRE> </CODE></BLOCKQUOTE> <P>Certigu, ke dum la starto de la X-fenestro-sistemo lancxigxas la ordono <CODE>xmodmap ~/.Xmodmap</CODE>. Normale en /usr/X11R6/lib/X11/xinit/xinitrc jam trovigxas linioj kiel <BLOCKQUOTE><CODE> <PRE> usermodmap=$HOME/.Xmodmap if [ -f $usermodmap ]; then xmodmap $usermodmap fi </PRE> </CODE></BLOCKQUOTE> <P> <HR> <A HREF="Esperanto-HOWTO-6.html">Next</A> <A HREF="Esperanto-HOWTO-4.html">Previous</A> <A HREF="Esperanto-HOWTO.html#toc5">Contents</A> </BODY> </HTML>