Linux Meta-FAQ Michael K. Johnson, johnsonm@redhat.com. v4.5, 16 July 1996 wweerrssjjaa ppoollsskkaa ppiioottrr..ppooggoorrzzeellsskkii@@iipppptt..ggoovv..ppll ww 11..00..11;; LLuuttyy 11999977 To jest META-FAQ dla Linuxa. Jest to g³ównie lista warto¶ciowych ¼róde³ inforacji. Je¶li chcesz siê dowiedzieæ wiêcej o Linuxie, lub masz problemy i szukasz pomocy zapoznaj siê podanymi dokumentami. Pierwsz± wersj± tego dokumentu napisa³ Lars Wirzenius (wirze niu@cc.helsinki.fi) . Obecnie opiekuje siê nim Michael K. Johnson (johnsonm@redhat.com). Wersj± polsk± opiekuje siê piotr.pogorzel ski@ippt.gov.pl. Napisz do mnie je¶li masz jakiekolwiek pytania na temat tego dokumentu. 11.. WWpprroowwaaddzzeenniiee CCoo ttoo jjeesstt LLiinnuuxx?? Linux jest niezale¿n± implementacj± systemu operacyjnego zgodnego ze standardem POSIX, z rozszerzeniami pochodz±cymi z systemów SYSV i BSD, który zosta³ stworzony od samego pocz±tku (wygl±da i zachowuje siê jak Unix). Nie ma w nim prawnie zastrze¿onego kodu. Linux jest swobodnie rozpowszechniany na warynkach Licencji GNU Public License. Dzia³a na komputerach zgodnych IBM PC o architekturze ISA lub EISA (z ró¿nymi wariantami magistrali lokalnej VLB i PCI) z procesorem 386 lub lepszym. Dodatkowo, zosta³ przeniesiony na komputery typu Amiga i Atari z jednostami MMU. To znaczy proesory 68020 z zewnêtrznymi jednostami MMU, 68030, 68040 lub 68060. Wymagana jest równie¿ jednostak FPU (koprocesor), cyb±, ze kto¶ w koñcu napisze emulator FPU. Patrz /pub/linux/680x0 w mirrorach tsx-11.mit.edu. Aktualne versje j±dra obsluguj± równie¿ architekturê DEC Alpha i Sun SPARC. Dystrybucja RedHat Commercial Linux jest aktualnie jedyn± dystrybucj± dla procesorów Alpha. Dla procesora SPARC dostêpna jest dystrybucja Red Hat i Debian (lub wkrótce bêdzie). Obs³uga ARM, PowerPC i MIPS jest w ró¿nych stadiach rozwoju. Czytaj comp.os.linux.announce. Dok³adne inforamcje o wymaganiach sprzêtowych znajdziesz w FAQ. J±dro Linuxa zosta³o napisane przez Linusa Torvaldsa (Linus.Torvalds@.Helsinki.FI) z Finlandii i wielu innych ochotników z ca³ego ¶wiata. Wiêkszo¶æ oprogramowania pracuj±cego pod Linuxem jest darmowa, wiele z nich pochodzi z projektu GNU. FFAAQQ nnaa tteemmaatt LLiinnuuxxaa Zbiór najczê¶ciej zadawanych pytañ wraz z odpowiedziami, w którym odpowied¼ na wiêkszo¶æ pytañ znajdziesz szybciej ni¿ w sieci. Dostêpny w wiêkszo¶ci archiwów ftp (/pub/linux/docs na tsx-11.mit.edu) i rtfm.mit.edu, podstawowym miejscu przechowywania wszelkich dokumentów FAQ. DDookkuummeennttyy HHOOWWTTOO Podobne do FAQ, lecz zamiast odpowiedzi na czêste problemy wyja¶niaj± jak wykonaæ ró¿ne, powszechne zadania, np. jak zamówiæ dystrybucjê Linuxa, jak skonfigurowaæ drukarkê, zestawiæ podstawowe po³±æzenie UUCP w celu dystrybucji Usenet News, itp. Zobacz sunsite.icm.edu.pl /pub/Linux/sunsite/docs/HOWTO, znajdziesz tam pe³en zestaw najnowszych wersji wszystkich dokumentów HOWTO. Inne miejsca z aktualnymi kopiami to susnite.icm.edu.pl ftp.cc.gatech.edu i tsx-11.mit.edu. Dodatkowo, istnieje wiele którkich, dowolnie sormatowanych dokumentów nazwanych mini-HOWTO. Opisuj± bardzo specyficzne tematy, np. co to jest BogoMIPS lub jak u¿ywaæ Color-ls. S± dostêpne w katalogu /pub/Linux/susnite/docs/HOWTO/mini. GGrruuppyy nnoowwiinnkkoowwee nnaa tteemmaatt LLiinnuuxxaa Istnieje kilkana¶cie grup usenet news na temat Linuxa. W jezyku polskim jest ppll..ccoommpp..ooss..lliinnuuxx. Dobrym pomys³em jest te¿ ¶ledzenie grupy comp.os.linux.announce, która jest moderoana przez Larsa Wirzeniusa. Aby umie¶ciæ na niej jak±¶ wiadomo¶æ nale¿y j± wys³aæ do linux-announce@news.ornl.gov. Wszelkie pytania na temat tej grupy nale¿y kierowaæ bezpo¶rednio do Larsa Wirzeniusa na adres wirzeniu@kruuna.helsinki.fi. Grupa comp.os.linux.announce jest grup± moderowan± i s³u¿y do umieszczania og³oszeñ na temat nowych wersji programów, poprawek, og³oszeñ o ró¿nych wydarzeniach dotycz±cych Linuxa. Grupa comp.os.linux.answers jest grup± moderowan±, na któr± s± przesy³ane róznego rodzaju dokumentacje, miedzy innymi Linux FAQ i wszelkie dokumenty HOWTO. Grupa comp.os.linux.setup jest grup± niemoderowan± przeznacon± do dyskusji spraw zwi±zanych z konfiuracj± Linuxa. Grupa comp.os.linux.admin jest grup± niemoderowan± przeznaczon± do dyskusji na temat administrowania Linuxem. Grupa comp.os.linux.development.system jest grup± niemoderowan± przeznaczon± do dyskusji na temat rozwoju jj±±ddrraa Linuxa. Pytania zwi±zane z budow± ró¿nych aplikacji jakie mog± byæ umieszczane w tej grupie musz± dotyczyæ wy³±cznie wspó³pracy danej aplikacji z j±drem. Wszelkie inne pytania dotycz±ce budowy aplikacji s± zwykle specyficzne dla Unixa i powinny byæ kierowane do grupy comp.os.unix, chyba ¿e s± bardzo specyficzne dla Linuxa, a wtedy nale¿y je kierowaæ do comp.os.linux.apps. Grupa comp.os.linux.development.apps jest grup± niemoderowan± przeznaczon± do dyskusji na tematy zwi±zane z budow± aplikacji specyficznych dla Linuxa. Nie jest przeznaczona do poszukiwania ro¿nego rodzaju aplikacji pod linuxa, ani nie jest miejscem na dyskusjê jakie aplikacje powinny siê pojawiæ. Grupa comp.os.linux.hardware s³u¿y do dyskusji na temat sprzetu, lecz pytania musz± dotyczyæ Linuxa. Grupa comp.os.linux.networking s³u¿y do dyskusji problemów zwi±zanych z rozwojem obs³ugi i konfiguracj± sieci. Grupa comp.os.linux.x s³u¿y do dyskusji na temat problemów korzystania z X Window System specyficznych dla Linuxa. Grupa comp.os.linux.misc jest grup± niemoderowan±, gdzie mo¿na dyskutowaæ na inne tematy, które nie pasuj± do wymieniownych wcze¶niej grup, a które dotycz± Linuxa. Zasadniczo nniiee nale¿y wysy³aæ atyku³u do kilku grup jednocze¶nie (crosssposting). Wyj±tkiem jest okazjonalne wysy³anie wiadomo¶ci do grupy niemoderowanej i comp.os.linux.announce. Ide± podzia³u comp.os.linux. na tak wiele grup by³o zmiejszenie ruchu w ka¿dej z nich. Ci, którzy siê temu nie podporz±dkuj± bêd± têpieni bez lito¶ci... IInnnnee ggrruuppyy ddyysskkuussjjnnee Nie zak³adaj, ¿e wszystkie twoje pytania s± specyficzne dla grup po¶wiêconych Linuxowi. Je¶li twoje pytanie tak na prawdê dotyczy programowania w szelu pod unixem lub klonem unixa, to zadaj pytanie w comp.os.unix.shell. Dotyczy Emacsa? Pytaj w gnu.emacs.help. Równie¿ je¶li nie znasz innej grupy gdzie móg³by¶ zadaæ to pytanie, lecz wydaje ci siê, ¿e powinna istnieæ, spytaj grzecznie w swoim liscie czy kto¶ nie zna grypy, która bylaby lepsza do zadania tego pytania. U¿ytkownik Linuxa powinie pamiêtaæ co najmniej o takich grupach, jak comp.unix.{questions,shell,programming,bsd,admin} i comp.windows.x.i386unix . WWoorrlldd--WWiiddee WWeebb Greg Hankins, gregh@cc.gatech.edu, opiekuje siê stron± domow± WWW dla projektu Linuxa. URL: http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html PPoolliisshh HHOOWWTTOO Zanim zaczely powstawaæ t³umaczenia dokumentów angielskich, powsta³ http://sunsite.icm.edu.pl/pub/Linux/sunsite/docs/HOWTO/Polish- HOWTO <http://sunsite.icm.edu.pl/pub/Linux/sunsite/docs/HOWTO/Polish- HOWTO>. Chyba pierwszy dokument o Linuxie w Polsce i po polsku. HHOOWWTTOO ppoo ppoollsskkuu Na pocz±tku 1997 roku zawi±za³a siê grupa osób w celu przet³umaczenia dokumentów HOWTO na jêzyk polski. Zobacz http://www.jtz.org.pl/ <http://www.jtz.org.pl> Kontakt z lud¼mi zajmuj±cymi siê t³umaczeniem HOWTO na polski to ogólnie dostêpna lista jtz@ippt.gov.pl. Mo¿na na ni± wys³aæ list nie bêd±c na tê listê zapisanym, lecz pamiêtaj, ¿e jest ona przeznaczona przede wszystkim dla osób pprraaccuujj±±ccyycchh nad t³umaczeniami. Pamiêtaj o tym wysy³aj±c tam list. LLookkaalliizzaaccjjaa pprrooggrraammóóww Ju¿ od ponad roku inna grupa ludzi pracuje nad t³uamczeniem komunikatów programów GNU. Dzieki temu ju¿ nied³ugo twój Linux bêdzie mówi³ do ciebie po polsku. Wiêcej informacji znajdziesz pod adresem ftp://ftp.torun.pdi.net/pub/nls <ftp://ftp.torun.pdi.net/pub/nls>. LLiinnuuxx PPlluuss Wreszcie pojawi³o sie pierwsze czasopismo o Linuxie po polsku. Pierwszy numer zosta³ wydany w styczniu 1997. Dp czasopisma do³±czony jest CD-ROM. Cena detaliczna 20 z³. Wiêcej inforamcji na ten temat w redakcji linuxplus@software.com.pl, tel/fax (22) 6251308, adres LinuxPlus, Puszczyka 20, 02-784, Warszawa LLiinnuuxx JJoouurrnnaall Czasopismo _L_i_n_u_x _J_o_u_r_a_n_l powsta³o ponad dwa lata temu. Znajdziesz tam artyku³y odpowiednie niemal dla ka¿dego poziomu znajomo¶ci Linuxa i chce byæ pomocne dla wszystkich u¿ytkowników Linuxa. Subsktypcja kosztuje $22 w USA, $27 w kanadzie i Meksyku, i $32 dla reszty ¶wiata, p³atne w doralrach amerykañskich. Pro¶by o subskrybcje proszê wysy³aæ pod adres subs@ssc.com lub faxem do USA 1-206-782-7191, lub poczt± na adres Linux Journal, PO Box 85867, Seattle, WA 98145-1867 USA. Je¶li chcesz przes³aæ numer karty kredytowej poczt± elektroniczn±, SSC udostêpnia publiczny klucz PGP: finger info@ssc.com. KKaattaalloogg oopprrooggrraammoowwaanniiaa Inforamcjê o darmowym oprogramowaniu dostêpnym pod Linuxa mo¿na znale¼æ w ``Katalogu oprogramowania dla Linuxa'' (Linux Software Map, LSM), ktró± mo¿na znale¼æ na sunsite.icm.edu.pl w /pub/Linux/sunsite/docs/LSM.gz. Inforamcje o prowadzonych nie-komercyjnych projektach mo¿na znale¼æ w ``Spisie projektów'' (Projrcts Map), wysy³anym okresowo do comp.os.linux.announce i przechowywanej w sunsite.unc.edu w katalogu /pub/Linux/sunsite/docs/Projects- Map/Projects-Map.gz. Informacje o produktach komercyjnych znajduj± siê w ``Spisie oprogramowania komercyjnego dla Linuxa'' wys³anym okazjonalnie do comp.os.linux.announce. 22.. JJaakk zzddoobbyyææ LLiinnuuxxaa 33.. AArrcchhiiwwaa FFTTPP LLiinnuuxxaa Kompletna lista archiwów ftp Linuxa znajduje siê w dokumencie Linux INFO-SHEET, który zawsze mo¿na znale¼æ w tsx-11.mit.edu w katalogu /pub/linux/docs/. dostêpne s± wersje DVI (INFO-SHEET.dvi) i PostScript (INFO-SHEET.ps). Najwa¿niejsze archiwa przedstawiono poni¿ej. Archiwum najbli¿ej ciebie znajdziesz w Linux INFO-SHEET. textual name numeric addr Linux directory ======================= ============== =============== tsx-11.mit.edu 18.86.0.44 /pub/linux sunsite.unc.edu 152.2.22.81 /pub/Linux ftp.funet.fi 128.214.248.6 /pub/Linux ftp.sunsite.icm.edu.pl 148.81.209.3 /pub/Linux Pierwsze trzy, s± to g³ówne archiwa linuxa, gdzie umieszcane jest najwiêcej nowych programów. Istnieje wiele mirrorów, korzystaj z najbli¿szego (w sensie pol±czeñ sieciowych). 33..11.. LLiinnuuxx ww BBBBSS--aacchh Okazjonanie kto¶ przesy³a listê BBSów w których jest dostêpny Linux. Mo¿esz z nich korzystaæ je¶li nie masz dostêpu do FTP. Lista ta jest dostêpna w ftp.cdrom.com w pliku /pub/linux/docs/bbs.list. Jesli nie masz dostêpu do ftp mo¿esz j± otrzymaæ za pomoc± programu ftpmail (opisanego pó¼niej w tym dokumencie) lub popro¶ przyjaciela, który ma distêp do internetu. 33..22.. LLiinnuuxx nnaa nnoo¶¶nniikkaacchh ffiizzyycczznnyycchh Linux jest dystrybuwany przez wielu sprzedawców na dyskietkach, kr±zkach CD i ta¶mach. Przeczytaj Distribution HOWTO wysy³ane regularnie do comp.os.linux.announce i dostêpne w susnite.unc.edu jako /pub/Linux/docs/HOWTO/distribution-HOWTO. W Polsce Linux jest dostepny g³ównie przez FTP. Wydawnictwo software wyda³o kr±¿ek z dystrybucj± REdHat 3.0.3 jesieni± 1996. Wraz z pierwszym numerem LinuxPlus dostêpna by³a p³ytka CD z dystrybucj± RedHat 4.0, drugi nume zawiera³ Debiana 1.2. Wraz z pojawieniem siê LinuxPlus powsta³a mo¿liw¶æ zdobycia w miarê aktualnej dystrybucji CD, bez konieczno¶ci kupowania kr±zków za granic± lub w firmach specjalizuj±cych siê w ich sprowadzaniu. 33..33.. AAFFSS Linux jest dostêpny przez AFS przez zamontowanie wolumenu project.linux z sipb.mit.edu. 33..44.. UUsslluuggii ffttppmmaaiill Sunsite oferuje us³ugê ftp-mail --- mail ftpmail@sunsite.unc.edu. 44.. DDyyssttrryybbuuccjjee LLiinnuuxxaa Linux jest rozpowszechniany przez jego autora jako j±dro. Inni zgromadzili wokó³ niego oprogramowanie i stworzyli tzw. dystrybucje, z których powsta³a ogroman wiêkszo¶æ instalacji Linuxa. L±cz± one j±dro udostêpnione przez autora z dodtkowym oprogramowaniem buduj±c w ten sposób kompletny system. Wiekszo¶c dystrybucji zawiera zrówno oprogramowanie systemowe, jak równie¿ aplikacje. Istnieje kilkana¶cie dystrybucji Linuxa dostêpnych w ró¿nych miejscach. Sunsite gromadzi niemal wszystkie z nich i udostêpnia w katalogu /pub/Linux/distributions. Najczêsciej polecane, swobodnie dostêpne to Red Hat, Debian i Slackware. Wszystkie s± dostêpne za darmo przez internet, jak równie¿ za op³ata na kr±zkach CD. Istniej± równie¿ inne dystrybucje Linuxa. Wiêkszo¶æ komercyjnych dystrybucji Linuxa og³asza siêw _L_i_n_u_x _J_o_u_r_n_a_l. 55.. LLiissttyy ddyysskkuussyyjjnnee ddoottyycczz±±ccee lliinnuuxxaa Najpopularniejsza i jedyna w polsce lliinnuuxx@@sspprroocckkeett..ppwwrr.wroc.pl z³±czona z grup± usenet news ppll..ccoommpp..ooss..lliinnuuxx stanowi najlepsze zród³o inforamcji o Linuxie w Polsce. Inne wykorzystywane przede wszystkim przez ludzi pracuj±cych nad rozwojem oprogramowania lub dotycz±ce dyskusji nie dostêpnych publicznie wersji testowych. Adresy znajdziesz w Linux FAQ. Wy¶lij list na adres majordomo@vger.rutgers.edu z jednym s³owem _h_e_l_p w tre¶ci listu, a otrzymasz list wyja¶niaj±cy jak zapisaæ siê na dostepne tam grupy. Zachowaj te odpowiedz, gdzy¿ znajdziesz tam informacje jak siê z takich grup wypisaæ. Jesli nie zapoznasz siê z inforamacjami w tym li¶cie i bedziesz wysy³a³ do tych grup z pro¶b± o wypisanie ciê z nich zostaniesz sponiewierany za marnowanie ³±czy i cudzych pieniêdzy. 66.. DDookkuummeennttaaccjjaa rróó¿¿nneeggoo rrooddzzaajjuu oopprrooggrraammoowwaanniiaa Wiele programów jest dostêpnych z pewnego rodzaju dokumentacj±, czêsto wpliku o nazwie README lub podobnej. BARDZO dobrym pomys³em jest uwa¿ne przestudiowanie takich plików. Nudno jest ogl±daæ (i odpowiadaæ) na pytania, na które odpowied¼ mo¿na znale¼æ w dokumentacji. 77.. WWiiêêcceejj ddookkuummeennttaaccjjii Projekt dokumentacji dla Linuxa (Linux Dokumentation Project, LDP) opracowa³ mnóstwo dokumentacji. W tej chili jest dostêpne ponad 1600 stron dokumentacji w postaci ksi±¿ek udostêpnionych do darmowego kopiowania i rozpowszechniania. Powsta³o równie¿ wiele stron podrêcznika (man pages) i powstaje ich coraz wiêcej. Zobacz sunsite.icm.edu.pl:/pub/Linux/sunsite/docs/LDP, znajdziesz tam dokumenty stworzone przez LDP. LDP dostarcza równie¿ opisane wcze¶niej dokumety HOWTO. 88.. TTrrzzyymmaanniiee rrêêkkii nnaa ppuullssiiee Wa¿ne nowe wersje oprogramowania s± zwykle og³aszane w grupie newsowej comp.os.linux.announce. finger torvalds@klaava.helsinki.fi lub finger @linux.cs.helsinki.fi aby otrzymaæ informacje o najnowszej wersji j±dra. 99.. TTeenn ddookkuummeenntt Ostania wersja tego dokumentu powinna byæ zawsze dostêpna pod adresem <http://www.ippt.gov.pl/~ppogorze/Linux/JTZ/html/META-HOWTO.pl.html>, a najnowsz± werjê angielsk± na podstawie której powsta³ ten dokument znajdziesz pod adresem <http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html> 1100.. PPrraawwaa aauuttoorrsskkiiee Znaki firmowe nale¿± do ich w³a¶cicieli. Nie gwarantujemy satysfakcji. ¯adnych gwarancji zwi±zanych z tym dokumentem. Nie jest wa¿ny tam, gdzie jest to zabronione Zawarto¶æ teg odokuemntu jest w³asno¶ci± publiczn± (public domain), lecz je¶li bedziesz go cytowa³, grzeczno¶æ nakazuje wspomnieæ o autorach. 1111.. OOdd tt³³uummaacczzaa Prawa autorskie t³umaczenia nale¿± do (c) 1997 piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl. Mo¿esz robiæ z nim co zechcesz pod warunkiem, ¿e zachowasz informacje o prawach autorskich. Zmiany w stosunku do orygina³u to zmiana odwo³añ sunsite.unc.edu do jego kopii na sunsite.icm.edu.pl, rozdzia³y o polskich dokumentach i t³umaczeniach, oraz tekst o Linux+.